ازکجا بفهمیم که قارچ درست عمل می کند؟ اگر قارچ شما به ته ظرف فرو رفت تعجب نکنید. ممکن است حتی چند روز به همان حالت باقی بماند. قارچ ممکن است قبل از اینکه به دست شما برسد، مدتی در یخچال بوده است و در حال نیمه خواب زمستانی به سر برد. کربن دی اکسیدی که در شرایط گرم و فعالیت مجدد قارچ تولید می شود، آن را به موقع به سطح مایع خواهد آورد. حتی اگر قارچ در ته ظرف باقی بماند، باز قارچ بچه ای به اندازة سطح ظرف و با رنگ مایل به قهوه ای در صورت استفاده از چای سیاه، و مایل به سفید در صورت استفاده از چای سبز، تشکیل خواهد شد.
آیا اندازه و شکل قارچ اهمیت دارد؟ خیر؛ مادام که قارچ از یک مادر سالم به وجود بیاید، هیچ مشکلی وجود ندارد. یک تکه قارچ به اندازه 5 تا 10 سانتیمتر مربع به خوبی عمل خواهد کرد. گاهی قارچ بچه ای که از مادر جدا می شود، دارای سوراخی است که توسط حباب هوا و یا پارگی ایجاد شده است. این قارچ نیز بدرستی عمل خواهد کرد.
چنانچه برای مدتی به سفر برویم چه اتفاقی می افتد؟ قارچ کومبوچا، چنانچه در مایع کومبوچا و در ظرف در بسته در یخچال باشد به مدت 3 تا 6 ماه در حال استراحت بسر خواهد برد. لازم است فضای خالی بین قارچ و در ظرف وجود داشته باشد.
چند بار می شود از یک قارچ استفاده کرد؟ حدود 5 تا 6 نوبت؛ زیرا بیش از این تعداد دفعات نمی تواند بدرستی عمل کند. همیشه یک قارچ بچه سالم در یخچال داشته باشید تا در موقع لزوم از آن استفاده کنید.
شنیده ام که طرف صاف قارچ باید رو به بالا باشد. آیا فرق می کند که کدام طرف رو به بالا باشد؟ در هر دو حالت قارچ جدید بر روی قارچ قبلی تشکیل می شود. در هر حال پرده های نازک و لزجی در سط زیرین قارچ پدید می آید. بهتر است طرف صاف قارچ رو به بالا باشد.
آیا قارچ نیاز به هوا دارد؟ بله، چنانچه کومبوچا را در قفسه گرم نگهداری می کنید در آن را کمی باز بگذارید تا هوا جریان داشته باشد. شیشه را نبندید ولی با پارچه ای روی آن را بپوشانید و با کش محکم کنید. بدون وجود اکسیژن، در جریان تخمیر، قارچ فعالیتی نخواهد داشت و شرایط نامساعد منجر به تشکیل کپک خواهد شد.
وقتی می خواهم به قارچ دست بزنم، آیا باید انگشترهایم را در بیاورم؟ این کار ضروری نیست. حتی می توانید قارچ را با قیچی تمیز ببرید و یا آب را در قوری برقی با المنت فلزی بجوشانید. فقط در جریان تخمیر است که نباید از ظروف استیل و یا آلومینیومی استفاده کنید (ظرف آلومینیومی تحت هیچ شرایطی برای استفاده در تخمیر توصیه نمی شود).
آیا زنان حامله و بچه شیرده می توانند کومبوچا بنوشند؟ بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. طی این دوره از مصرف کافئین بپرهیزید. بنابراین، می توانید از انواع چای گیاهی مانند مقدار کمی برگ تمشک، گل قاصدک، اقطی و گورگیاه استفاده کنید. از بکار بردن انبه بپرهیزید، زیرا ممکن است منجر به سقط جنین شود.
اگر کومبوچا ترش شد چه می شود؟ این امر نشان می دهد که بیش از زمان لازم نگهداری شده است. در این حالت قابل خوردن است و ضرری ندارد و می توانید برای مطبوع کردن طعمش مقداری آب و یا آب میوه به آن بیفزایید. دفعه بعد زودتر به سراغ آن بروید. بهترین موقع وقتی است که نه ترش باشد و نه شیرین.
آیا در خلال تخمیر باید در جای تاریک باشد؟ برای جریان تخمیر احتیاجی به نور نیست. حتی نور می تواند موجب تأخیر در تخمیر شود. ثابت شده است که انواع قارچهای تک سلولی و ذرات موجود در کومبوچا، نسبت به نور خورشید و پرتو فرابنفش حساس اند؛ بنا براین حتماً آن را در سایه نگه دارید.
وقتی قارچ قادر به ازدیاد نیست چه باید کرد؟ ممکن است این اتفاق برای هر کس بیفتد. قارچ خسته می شود و قدرت خود را از دست می دهد و عمل تخمیر به کندی صورت می گیرد، در این حالت قارچ قادر به تکثیر نیست. در چنین وضعیتی شربت حاصل نیز بی مزه است. برای تقویت قارچ می توانید از چای سبز بهره گیرید و یا یک لیوان شربتی که از قارچ شاداب بدست آمده است در ظرفتان بریزید.
آیا کومبوچا یک نوشیدنی الکلی است؟ وقتی کومبوچا را کشت می دهید شکر تخمیر می شود که خود باعث پیدایش الکل است. مقدار الکل بستگی به میزان دما و مقدار شکر مصرف شده دارد. با مصرف حداقل شکر یعنی 50 گرم، شربت بعد از 14 روز دارای یک درصد الکل خواهد بود و بعد از 21 روز این مقدار به 3 درصد افزایش خواهد یافت. مصرف مقدار بیشتر شکر (150 گرم) شربت ممکن است بعد از 14 روز تا 2 درصد الکل داشته باشد.
در همان حال ممکن است شربت بسیار ترش شده و قابل خوردن نباشد. با مصرف مقدار لازم شکر یعنی 6 قاشق غذاخوری که معادل 80 گرم برای هر لیتر است و دوره تخمیر 5 تا 10 روز می توان گفت که میزان الکل تقریباً نا چیز خواهد بود. بنابراین می توان شربت را به بچه ها و نوجوانان نیز داد.
آیا می توان خود قارچ را خورد؟ این پرسش، بارها و بارها مطرح شده است. قارچ چیزی لزج و به سفتی چرم است! چندان اشتها آور به نظر نمی رسد. خوردن آن هیچ ضرری ندارد. تنها در یک مورد پروفسور لیندنر، محقق آلمانی در مورد خوردن قارچ می گوید که چون توده لزج به آسانی از دیواره روده بزرگ عبور می کند در درمان یبوست مؤثر است. خود قارچ دارای همان خواص شربت است و البته به صورت غلیظتر می توان عصاره قارچ را گرفت و در فروشگاههایی که مواد غذایی بهداشتی می فروشند به معرض فروش گذاشت. اگر عصاره آن را به عنوان دارو می توان بکار برد پس چرا کسی نتواند در صورت تمایل خود قارچ را میل کند؟ ( مطالب بیشتر در بخش کومبوچا در دامپزشکی خواهد آمد)
بعد از تخمیر چگونه باید کومبوچا را نگهداری کرد؟ کومبوچا شربت زنده و انرژی زایی است که موجب سلامتی می شود. تخمیر آن با سرعت بیشتری در دمای بالا صورت می گیرد و وقتی در شیشه ریخته و در یخچال نگهداری می شود، روند تخمیر به کندی ادامه می یابد. چنانچه جای کافی در یخچال ندارید شربت را در جای خنک نگهداری کنید. در این حالت ممکن است ترش شود ولی هنوز سالم است. شربت ترش برای کسانی که دارای رژیم لاغری اند؛ بهتر است. در مورد شیشه هایی که برای مدت طولانی نگهداری شده اند، احتیاط بیشتری لازم است، زیرا ممکن است در اثر متصاعد شدن برخی گازها شیشه بترکد.
چه مقدار شربت می توان نوشید؟ کومبوچا (مانند روزه داری) برای کبد و دستگاه تصفیه بدن، سم زدا به شمار می آید. چنانچه برای شروع مقدار زیادی از آن را بنوشید، شاید ناراحتتان کند. توصیه می شود که با مقدار کم شروع کنید و مقدار آن را بتدریج افزایش دهید. برای شروع، سه بار در روز و هر بار دو قاشق غذاخوری از آن کافی است. در این صورت، علتی برای بروز ناسازگاری پیش نخواهد آمد. چنانچه به بیماری حادی دچارید و یا بدنتان بیش از حد ضعیف است، بهتر است حتی با میزان کمتری شروع کنید. در این احوال یک قاشق چای خوری سه بار در روز بسیار مناسب است. بعد می توانید مقدار آن را تدریجاً افزایش دهید. احتمال بروز برخی عوارض جانبی از قبیل سر درد، دل درد، تهوع، رخوت، خواب آلودگی، اسهال، یبوست، زدن جوش یا کهیر و نفخ، نزد بعضی افراد محتمل است. به هر حال، اینها واکنشهای موقتی اند و در افراد سالم بین یک روز یا یک هفته از بین می روند. برای مقابله با این ناراحتیها مقدار بیشتری آب بنوشید. کسانی که از قبل ناراحتیهای خاص دارند، چنانچه کومبوچا را با مقدار زیادی شروع کنند ممکن است منقلب شوند. در این صورت بهتر است از پزشک معالج خود راهنمایی بخواهند. قاعده کلی این است که چنانچه واکنشهای شدیدی بر اثر نوشیدن کومبوچا بروز کرد، مقدار آن را بکاهید یا چند روزی مصرف آن را قطع کنید و مجدداً با مقدار کم شروع کنید و کم کم بر آن بیفزایید. آثار نیکوی کومبوچا معمولاً در ضعیف ترین قسمت بدن بروز می کند و اعضای بدن را یکی یکی در بر می گیرد.
پاستور ویدینجر بیش از پنجاه سال کومبوچا نوشید و حتی شربتهایی از کشورهایی نظیر تایوان را نیز امتحان کرد. او پس از چنین تجربه ای گفت: «هر داروی طبیعی به ما زندگی می بخشد. موجودات زنده به بدن ما می رسند، جذب، و از طریق جریان خون در نقاط مختلف بدن پخش می شوند. وقتی من چیزی می نوشم، این عمل به باز کردن دهان و نوش جان کردن آن چیز منحصر نمی شود. اتفاقات زیادی در پی آن بوقوع می پیوندد. اولاً، شربت جزئی از وجود من می شود. معمولاً واکنشی غیر از آنچه انتظار می رود از خود نشان می دهم. کومبوچا قبل از هر چیز بر روح و احساس ما اثر می گذارد. احساس شادی، آرامش و رضایت در ما به وجود می آید. آنگاه نوبت واکنش آگاهی ماست. یعنی، آگاهی ما آنچه را که نوشیده ایم جذب می کند. در این حال، متوجه می شویم که تمرکز و تصمیم گیری برایمان آسانتر شده است. حالا دیگر موضوعهای مهم را فراموش نمی کنیم و آثار نیکوی کومبوچا را عملاً بر روی فعالیتهای مغز و شعورمان مشاهده می کنیم. دست آخر نوبت به جسممان می رسد. حال چگونه می توان راه درست نوشیدن کومبوچا را آموخت؟ هر کس باید شخصاً به جواب برسد زیرا هر فرد به گونه ای خاص واکنش نشان می دهد و احساس متفاوتی دارد. سیستم بدن هر فرد مطابق با اوضاع و احوال خود او عمل می کند. اساس کار را آفریدگار پی ریزی می کند، ولی هر کاری که ما می کنیم با آنچه که دیگری می کند، متفاوت است. شاید مشابهتهای زیادی وجود داشته باشد، ولی همه چیز یکسان نیست. این امر در تعیین میزان مصرف کومبوچا نیز از جانب هر فرد صادق است. در هر صورت باید برای نوشیدن کومبوچا به برنامه منظمی مجهز باشید.
آیا کومبوچا عوارض جانبی نامطلوب دارد؟ کومبوچایی که با چای سیاه یا سبز تهیه می شود، نسبت به خود چای از تأثیر بیشتری برخوردار است. بنابراین تعجب آور نیست که بچه ای که یک استکان کومبوچا می نوشد دچار بی خوابی شود. در بکار بردن انواع گیاهان برای تهیه کومبوچا باید نهایت دقت را بکار برد تا مقدار معینی از هر گیاه استفاده شود.
اگر بعد از مدتی کومبوچا هنوز شیرین بود، دلیل بر تغییر کیفیت آن است. زمانی چنین اتفاق می افتد که میزان دما در دورة تخمیر بیش از حد لازم باشد.
چایی که بکار می برید، چه سیاه باشد و چه سبز و یا اینکه از نواع دیگر گیاهان دارویی استفاده کنید، مهمترین عامل در کشت کومبوچاست، ولی متأسفانه مردم هنوز آن طور که باید متوجه اهمیت آن نیستند. عوارض جانبی منفی کومبوچا به طرز کشت آن مربوط نیست؛ بلکه به مواد بکار برده شده و جریان تخمیر مربوط می شود. انواع گیاهان اعم از دارویی و چای، هنگام تخمیر تغییر ماهیت می دهند. خواص آنها در جریان تخمیر بیشتر و براحتی جذب بدن می شود. باید بدانید با تمام فوایدی که گیاهان دارویی دارند، چنانچه بدرستی مصرف نشوند، ممکن است زیانبار باشند.
مقدار شکر، مدت زمان تخمیر، میانگین دمای دورة تخمیر و زمان و دمای بعد از تخمیر در یخچال، هر یک به تنهایی آثار مربوط به خود را دارد.
اثر هارولد تیتز
